Od kilku już lat (od 2008 roku) z inicjatywy Organizacji Narodów Zjednoczonych (ONZ) 2 kwietnia obchodzimy Światowy dzień Świadomości Autyzmu. To bardzo ważna data – zwłaszcza dla rodziców osób autystycznych. W tym dniu wiele osób stara się, by ich ubranie było niebieskie lub miało elementy tego koloru. Wyrażają tym pamięć i wsparcie. Nie jest to oczywiście jedyna forma: powstają również fundacje, grupy wsparcia, w szkołach (i poza nią) dzieci mogą liczyć na pomoc wykwalifikowanych pedagogów, logopedów. Jednak bardzo często, zwłaszcza w małych miasteczkach może ona nie docierać do potrzebujących.
Co to jest autyzm
Bardzo często powielanym i szkodliwym mitem jest mówienie, że autyzm to choroba. Tak naprawdę jest to szereg zaburzeń rozwoju związanych z nieprawidłowym działaniem mózgu. Wspomina się również o spektrum autyzmu: jego cechy są różne dla każdego, mają chociażby różnice w nasileniu. Wyróżnić można np. autyzm dziecięcy oraz autyzm dorosłych (dotyczy to czasu, w jakim został on zdiagnozowany).
Takim zaburzeniom mogą towarzyszyć choroby oraz inne zaburzenia (np. epilepsja, ADHD). Często istnieje trudność w ich prawidłowym zdiagnozowaniu, a ma na to wpływ nie do końca dobrze rozwinięta sieć opieki psychologicznej w Polsce, konieczność wizyt prywatnych oraz ich wysoka cena, a także indywidualne cechy, jakie towarzyszą temu zaburzeniu.
Cechy autyzmu
Jeśli chodzi o podanie cech, które charakteryzują zaburzenie – jest to bardzo trudne, ponieważ są one indywidualne. Wspomina się, że problemy można zaobserwować w trzech obszarach: relacji z ludźmi, mowie i komunikacji. Ostatnim jest to, że autyści bardzo często zachowują powtarzalność w swoim zachowaniu, a zainteresowania i wzorce aktywności są stereotypowe.
Objawy autyzmu są podobne u dzieci i dorosłych. Bardzo często wiążą się z utrudnioną komunikacją oraz w trudnością w rozumieniu komunikatów niewerbalnych. Często autyści nie potrafią utrzymać kontaktu wzrokowego z drugą osobą, nie reagują na swoje imię, nie umieją wyrażać uczuć, a rozwój mowy jest mocno opóźniony.
Nie należy zapominać również o wszelkiego rodzaju nadwrażliwości: słuchowej i dotykowej (sensorycznej). Takich cech jest dość dużo ponieważ, jak już wspomniano autyzm jest zaburzeniem indywidualnym, nieschematycznym.
Nie należy obawiać się diagnozy. Warto się poradzić specjalisty kiedy uznamy, że coś w zachowaniu dziecka jest niepokojące (mimo, że otoczenie może tego nie potwierdzać, nie zwracać uwagi). Diagnoza może stanowić ogromne wsparcie zarówno dla autysty jak i jego rodziny – daje możliwość szybkiego reagowania, pomocy oraz możliwości dostosowania miejsca w szkole, pomocy pedagogów wspierających i w miarę indywidualnego podejścia.
Nadwrażliwość dźwiękowa
Bardzo wiele autystów cierpi na tę przypadłość. Jest ona związana przede wszystkim z utrudnioną tolerancją dźwiękó2 (często łączy się również z nadwrażliwością sensoryczną, na dotyk). To co my słyszymy normalnie, dla osób ze spektrum autyzmu jest okropnie uciążliwe, wręcz bolesne.
Nam może się to wydawać dziwne. Stwierdzimy, że ich reakcje są nieadekwatne do sytuacji, jednak nie należy nikogo oceniać nie będąc w jego skórze (a tego, jak wiadomo, nie da się zrobić). Bardzo często popełnianym błędem jest zwracanie uwagi na na takie niesztampowe zachowanie, pozwalanie sobie na komentarze, które, mimo iż niż tego nie widać – ranią osoby, do których są kierowane oraz ich bliskich.
Aby ułatwić funkcjonowanie w obecnym świecie, w którym, jak wiemy, natężenie hałasu, dźwięków jest bardzo duże można zastosować kilka rozwiązań: przeprowadzić terapię Integracji Sensorycznej lub zaopatrzyć się w słuchawki wygłuszające/zatyczki do uszu. Z pewnością będzie to stanowić dużą pomoc.
Coraz częściej również w dużych supermarketach wydzielane są tak zwane “ciche godziny” czyli czas, w którym natężenie dźwięków jest mniejsze. Powstały one właśnie ze względu na osoby cierpiące na nadwrażliwość. Z przyjemnością z nich skorzystają również ludzie cierpiący na mizofonię (nienawiść do głośnych dźwięków) lub po prostu nie lubiących hałasu.
Dzień Świadomości Autyzmu powstał między innymi by zwrócić na to zjawisko uwagę, poszerzyć wiedzę na temat zaburzenia, jakim jest autyzm.
Zatyczki do uszu – pomoc dla autystów
Stopery są bardzo dużą pomocą dla osób z autyzmem, który, jak już niejednokrotnie wspomniano – cechuje się bardzo dużą nadwrażliwością dźwiękową. Tak naprawdę skorzystać mogą z nich zarówno osoby posiadając to zaburzenie, jak i ich rodzice. Dobrym rozwiązaniem może być rozmowa z bliskimi sąsiadami oraz podarowanie im ochronników słuchu. Może być to miły gest, który pokaże, że jesteśmy świadomi, że dźwięki wydawane przez autystów mogą być uciążliwe i przeszkadzać naszym sąsiadom z klatki schodowej.
Jakie zatyczki można polecić do użytku dla osób ze spektrum autyzmu? Pierwsze co przychodzi na myśl to stopery jednorazowe (MULTI 10 lub TUBE czy HASPRO 1P Foam) lub wielorazowe HASPRO SLEEP UNIVERSAL czy zatyczki formowane.
Tak naprawdę – wszystko zależy od tego, jakie przeznaczenie będą mieć stopery. Kiedy chcemy by autysta odgrodził się od drażniących dźwięków – skorzystamy z wyżej wspomnianych zatyczek, które mają zastosowanie ogólne lub niwelują hałas podczas snu.
Istnieją różne formy terapii. Jedną z bardziej polecanych są zajęcia w wodzie, dlatego wybierając się na basen warto skorzystać ze specjalnych stoperów chroniących uszy, przeznaczonych do aktywności wodnej. Wybierając się w podróż powinno zaopatrzyć się w do tego celu przeznaczone, zwłaszcza jeśli skorzystamy z samolotu jako środka lokomocji (stopery pomogą zredukować ciśnienie w uszach).
Autyści mogą również spełniać się zawodowo – jeśli w pracy dekoncentruje ich hałas, warto by skorzystali ze stoperów przeznaczonych do pracy lub do biura / nauki.
